Kaizen คืออะไร? เจาะลึกกลยุทธ์ยกระดับการผลิต ที่โรงงานผลิตต้องรู้!

ไคเซ็น (Kaizen) ถือกำเนิดขึ้นจากความพยายามฟื้นฟูอุตสาหกรรมของญี่ปุ่นหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยในช่วงทศวรรษ 1950 ญี่ปุ่นได้รับอิทธิพลจากผู้เชี่ยวชาญชาวอเมริกันอย่าง ดร. ดับเบิลยู เอ็ดเวิร์ดส์ เดมมิง และ ดร. โจเซฟ เอ็ม จูรัน ซึ่งได้นำเสนอแนวคิดการควบคุมคุณภาพเชิงสถิติ (SQC) และวงจร PDCA อย่างไรก็ตาม ญี่ปุ่นไม่ได้เพียงรับมาใช้ แต่ได้นำความรู้เหล่านี้มาหลอมรวมกับวัฒนธรรมการทำงานของตนเอง จนเกิดเป็นแนวทางปฏิบัติที่เป็นเอกลักษณ์ เช่น กลุ่มควบคุมคุณภาพ (QC Circles) ที่ให้พนักงานทุกคนมีส่วนร่วม และระบบการผลิตแบบโตโยต้า (TPS) ที่มุ่งเน้นการกำจัดความสูญเปล่าทุกรูปแบบ การผสมผสานระหว่างทฤษฎีจากตะวันตกและการปฏิบัติจริงในแบบญี่ปุ่นนี้เองที่ได้วางรากฐานอันแข็งแกร่งให้กับปรัชญาไคเซ็น

คำว่า “ไคเซ็น” ได้กลายเป็นที่รู้จักและแพร่หลายไปทั่วโลกในช่วงทศวรรษ 1980 ซึ่งเป็นยุคที่สินค้าญี่ปุ่นมีชื่อเสียงด้านคุณภาพที่เหนือกว่าคู่แข่งตะวันตก บุคคลสำคัญที่ทำให้แนวคิดนี้เป็นที่รู้จักในระดับสากลคือ คุณมาซาอากิ อิมาอิ ผ่านหนังสือชื่อ “Kaizen: The Key to Japan’s Competitive Success” ในปี ค.ศ. 1986 หนังสือเล่มนี้ได้สรุปและอธิบายปรัชญาการปรับปรุงอย่างต่อเนื่องทีละเล็กทีละน้อยให้โลกตะวันตกเข้าใจอย่างเป็นระบบเป็นครั้งแรก ส่งผลให้ไคเซ็นไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในแวดวงอุตสาหกรรมการผลิตอีกต่อไป แต่ได้ถูกนำไปประยุกต์ใช้อย่างกว้างขวางในหลากหลายอุตสาหกรรมทั่วโลก ตั้งแต่ภาคบริการไปจนถึงการพัฒนาตนเองจวบจนปัจจุบัน